Wijn is in Oostenrijk veel meer dan een genotsmiddel. Het is een belangrijk onderdeel van de Oostenrijkse cultuur én een significante economische factor – vooral voor het platteland. Dat blijkt uit de recente waardestudiestudie die Economica GmbH in opdracht van de Österreich Wein Marketing GmbH (ÖWM) heeft uitgevoerd. Volgens dit onderzoek zorgde de Oostenrijkse wijnsector in 2023 voor meer dan 68.000 banen, genereerde een bruto toegevoegde waarde van 3,8 miljard euro en leverde 1,2 miljard euro aan belastinginkomsten op. Ook vele andere sectoren die nauw met wijn verbonden zijn – zoals horeca, handel en toerisme – profiteren aanzienlijk.
Persconferentie over de waardestudiestudie, podium v.l.n.r.: Johannes Schmuckenschlager (voorzitter Oostenrijkse wijnbouwvereniging),
Chris Yorke (directeur ÖWM), Univ.-Prof. Dr. Christian Helmenstein (directeur Economica GmbH)
Of het nu bij een Heuriger in het Weinviertel is, bij een diner met verfijnde wijnbegeleiding of tijdens een fietstocht door de Stiermarkse wijngaarden: wijn maakt deel uit van zowel het dagelijks leven als de vrije tijd. Wat vaak verborgen blijft, is de economische kracht die achter dit cultureel erfgoed schuilgaat. Daarom heeft de Österreich Wein Marketing GmbH samen met Economica GmbH een uitgebreide waardestudiestudie uitgevoerd, die de economische betekenis van de Oostenrijkse wijnsector in cijfers weergeeft.
Van druif tot glas
“De economische kracht van wijn reikt veel verder dan het glas in de hand. Rondom de wijnstok draait een volledig economisch ecosysteem – van de wijnboer tot toerisme, handel en gastronomie. Deze directe en indirecte effecten maken wijn tot een belangrijke motor van de Oostenrijkse economie,” benadrukt ÖWM-directeur Chris Yorke.
Zo genereerde de Oostenrijkse wijnsector in 2023 een bruto toegevoegde waarde van meer dan 3,8 miljard euro – dat is 0,9 procent van de totale Oostenrijkse economie. In totaal is wijn goed voor 7,5 procent van de totale landbouwproductie. Meer dan 68.000 banen worden direct of indirect door de sector gecreëerd. Dat is ongeveer de helft van het aantal directe banen in de metaalindustrie (135.000). Ook de staat profiteert aanzienlijk: jaarlijks vloeit er circa 1,2 miljard euro aan belastingen en heffingen in de staatskas. Ongeveer 403 miljoen euro (35 procent) gaat naar de federale overheid, nog eens 137,5 miljoen euro (12 procent) naar de vier grote wijnproducerende deelstaten Neder-Oostenrijk, Burgenland, Wenen en Stiermarken, en nog eens 96 miljoen euro naar de overige deelstaten.
“Een dragende pijler van dit economische succes is de hoge kwaliteit van Oostenrijkse wijn, die zowel nationaal als internationaal een uitstekende reputatie geniet. Deze ontwikkeling is mede te danken aan het jarenlange strategische werk van de ÖWM, die het imago, de verkoop en de export gericht heeft versterkt,” aldus Yorke.
Waar wijn wordt gedronken, wordt meer uitgegeven
Vooral de horeca en gastronomie profiteren met bijna 1,5 miljard euro (ongeveer 39 procent) van de totale waardecreatie die de wijnsector in Oostenrijk genereert. Op de tweede plaats komt de landbouw met ongeveer 390 miljoen euro, gevolgd door de groothandel met bijna 353 miljoen euro. Ook het wijntoerisme speelt een belangrijke rol: vijf procent van de toeristen nam in 2023 deel aan wijn-gerelateerde activiteiten. Zij gaven gemiddeld 18 procent meer per dag uit dan andere gasten.
“De Oostenrijkse wijnsector staat niet alleen voor gastvrijheid en levensvreugde, maar creëert ook enorme economische meerwaarde,” zegt Univ.-Prof. Dr. Christian Helmenstein, directeur van Economica GmbH.
Wijn als ruggengraat van landelijke regio’s
De betekenis van wijn wordt nog duidelijker wanneer men naar de afzonderlijke deelstaten kijkt: “Wijnbouw is veel meer dan landbouwproductie. Het fungeert als economische en maatschappelijke levensader en behoudt de aantrekkelijkheid van vele regio’s,” benadrukt Johannes Schmuckenschlager, voorzitter van de Oostenrijkse wijnbouwvereniging.
“In tal van regio’s is wijnbouw – vanwege geografische en klimatologische omstandigheden – de centrale, en vaak enige, bron van waardecreatie,” legt Yorke uit. De studie richt zich daarom speciaal op de vier wijnproducerende deelstaten Neder-Oostenrijk, Burgenland, Wenen en Stiermarken. In vergelijking met de andere deelstaten genereren daar vooral handel en horeca een bruto toegevoegde waarde (inclusief noodzakelijke toeleveringen) van meer dan twee miljard euro (tegenover 1,1 miljard euro in de rest van Oostenrijk), terwijl het toerisme goed is voor 362 miljoen euro (tegenover 291 miljoen euro elders).
Neder-Oostenrijk is, als grootste wijngebied qua bedrijven en oppervlakte, verantwoordelijk voor het grootste economische effect. In Burgenland – het tweede grootste wijngebied – heeft wijnbouw de grootste betekenis binnen de landbouwproductie. In Wenen, het kleinste van de vier wijngebieden, is de waardecreatie dankzij gastronomie en toerisme bovengemiddeld groot in verhouding tot de kleine oppervlakte. De Stiermarken is een opkomend wijngebied met een sterke toeristische component, waar vooral aan wijn gerelateerde goederen en diensten van groot belang zijn. “De sector laat zien hoe van lokale ingrediënten wereldwijde enthousiasme kan ontstaan,” zegt Yorke trots.
Van waardeschepping naar waardering
Zonder wijnbouw zouden hele regio’s aanzienlijke economische verliezen lijden. Banen op het platteland zouden verdwijnen, toeristische waardecreatie zou uitblijven en de regionale identiteit zou vervagen.
“Ons doel is om door het tonen van de economische waarde ook waardering te creëren voor wat de meer dan 10.000 Oostenrijkse wijnbedrijven – waarvan 95 procent familiebedrijven zijn – dagelijks presteren,” aldus Schmuckenschlager. Hun werk omvat meer dan het produceren van goede wijn: de wijnsector schept culturele identiteit, garandeert werkgelegenheid en draagt Oostenrijkse kwaliteit uit in de wereld. “Hun werk is zowel fundament als toekomst, en verdient niet alleen erkenning, maar ook strategische ondersteuning,” vult Yorke aan.
Samenwerking tussen politiek en economie noodzakelijk
Opdat de wijnsector ook in de toekomst zijn rol als economische motor, werkgever en internationale kwaliteitsambassadeur kan blijven vervullen, is er een duidelijk politiek engagement nodig: gerichte ondersteuningsmaatregelen en een kader dat investeringen in kwaliteit en concurrentiekracht bevordert. “Onze wijnbedrijven staan momenteel onder zware druk door recordhoge productiekosten, dalende wijnconsumptie, buitensporige bureaucratie en toenemende internationale concurrentie. Daarom is een nauwe samenwerking tussen politiek en wijnsector belangrijker dan ooit. Het zou zeer wenselijk zijn als de federale overheid – die aantoonbaar veel profiteert van de inkomsten uit de wijnsector – opnieuw financiële bijdragen levert aan de ÖWM, zoals de voorbeeldig handelende wijnproducerende deelstaten dat doen,” besluit Schmuckenschlager.
Origineel Duits bericht is te lezen op: www.oesterreichwein.at
